De Nederlandse retailmarkt laat zich kenmerken door voortdurende beweging en herpositionering. Vastgoeddata signaleert op basis van de meest recente transacties en marktdata een duidelijke trend: het zwaartepunt verschuift van kleine buurtcentra naar grote, dominante locaties, vaak in handen van institutionele beleggers en internationale partijen.
Nederland beschikt volgens de Vastgoeddata-analyse over 640 winkelcentra die samen goed zijn voor bijna 6,8 mln m² winkeloppervlakte. Binnen deze voorraad is het aantal grootschalige winkelcentra de afgelopen jaren stabiel gebleven, maar het eigendom en de samenstelling veranderen snel.
Een sprekend voorbeeld van deze schaalvergroting is de joint venture van Wereldhave en het Franse Sofidy, die in mei 2025 voor € 150 mln het Stadshart Zoetermeer hebben overgenomen van Unibail-Rodamco-Westfield. Dit centrum, met een verhuurbare oppervlakte van 59.000 m² en meer dan 110 huurders, geldt als een van de belangrijkste regionale winkelbestemmingen van het land en onderstreept de aantrekkingskracht van dominante retailclusters voor (internationale) beleggers.
Om de achtergrond en strategie achter deze recente transacties te duiden, sprak Vastgoeddata met Matthijs Storm, ceo van Wereldhave. Volgens hem sluit de acquisitie van Stadshart Zoetermeer naadloos aan bij de langetermijnstrategie van het beursfonds: ‘Een textbook example van wat we zoeken,’ aldus Storm. ‘Schaal, ligging, en een dubbelcijferig aanvangsrendement – dat geeft ruimte om te transformeren tot volwaardig Full Service Center.’
Tegelijkertijd worden er strategische keuzes gemaakt in portefeuilles. Zo heeft Wereldhave in het tweede kwartaal van 2025 winkelcentrum De Winkelhof in Leiderdorp verkocht aan Urban Interest voor € 56 mln. Deze transactie past in een bredere beweging waarbij partijen hun portfolio aanscherpen en herstructureren met het oog op toekomstbestendige groei. Institutionele eigenaren als a.s.r. real estate heroverwegen eveneens hun positie in bestaande centra. Zo bereidt a.s.r. real estate zich voor op een mogelijke verkoop van winkelcentrum Zuidplein in Rotterdam. Mocht deze transactie doorgaan, dan markeert het een nieuw hoofdstuk voor een van de grootste winkelcentra van Nederland.
Verschuivingen in eigendom, huurdersmix en ontwikkeling
Binnen de dominante winkelcentra in Nederland zijn er niet alleen grote overnames en afstotingen, maar ook opvallende verschuivingen zichtbaar in de huurdersmix. Zo trok Cityplaza Nieuwegein recent de Deense discounter Normal aan als nieuwe huurder, een duidelijke illustratie van de toenemende internationale oriëntatie van het winkellandschap.
Tegelijkertijd valt op dat de nieuwbouw van winkelcentra in Nederland vrijwel stil is komen te liggen: in 2024 zijn er slechts vier nieuwe projecten in ontwikkeling, met een gezamenlijke oppervlakte van ruim 10.000 m². Dat is amper 0,07% van de totale voorraad.
Deze cijfers maken duidelijk dat de focus in de sector onmiskenbaar verschuift van uitbreiding naar het toekomstbestendig maken, transformeren en optimaliseren van bestaande winkelgebieden. Terwijl nieuwbouw tot een minimum is beperkt, investeren beleggers en ontwikkelaars fors in de revitalisering van bestaande centra. Schaal, kwaliteit en functiemix worden daarbij steeds belangrijker, waardoor grootschalige winkelcentra het kloppend hart van de retailmarkt blijven. Partijen die snel inspelen op veranderende consumentenbehoeften en nieuwe markttrends, behouden hun voorsprong in deze sterk veranderende markt.
Ook in Leidsche Rijn Centrum (Utrecht) vond in maart 2025 een opvallende eigendomswissel plaats: a.s.r. real estate verkocht het centrum aan Maven Real Estate. Deze transactie – waarbij een van de grootste mixed-use centra van Nederland van eigenaar wisselde – onderstreept de groeiende belangstelling voor multifunctionele winkelgebieden.
Niet alleen de grootste centra bewegen mee. Altera heeft recent het winkelcentrum Sint Jorisplein in Amersfoort verkocht aan Meerdervoort voor € 65 mln, een transactie die de beweging in middelgrote winkelgebieden onderstreept en diens relevantie bewijst als dynamische retailhubs in de regio. Daartegenover staat dat absolute toplocaties, zoals Hoog Catharijne in Utrecht, buiten het transactiespel blijven: Klepierre behield hier haar eigendom, waarmee het centrum stabiel in handen blijft van een internationale belegger die kiest voor een lange termijn strategie.
Marktcijfers, ontwikkeling en trends
Terwijl nieuwbouw vrijwel stilvalt, wordt de bestaande voorraad winkelcentra met meer visie dan ooit gemanaged. Grote beleggers en ontwikkelaars kiezen voor gerichte investeringen in toekomstbestendige locaties, waarbij niet alleen schaalgrootte, maar vooral kwaliteit en veelzijdigheid het verschil maken. Met de transformatie naar full service centers, een sterke mix van functies en huurders en een steeds internationaler speelveld, blijft Nederland een aantrekkelijke markt voor zowel binnenlandse als buitenlandse investeerders. De komende jaren zal het succes van de sector afhangen van het vermogen om in te spelen op veranderende consumentenvraag, nieuwe vormen van winkelen en de structurele behoefte aan beleving.
Volgens Storm is die transitie essentieel: ‘Wij transformeren onze winkelcentra naar Full Service Centers. Mixed-use centra met een breder aanbod gericht op het dagelijks leven van bezoekers in het primaire verzorgingsgebied. Naast retail bieden onze centra bijvoorbeeld fitness & gezondheidszorg, leisure & entertainment en betere horeca. We willen mensen meer redenen geven om vaker te komen.’
Full service centers zijn steeds populairder, waarbij schaal, kwaliteit en functiemix het succes bepalen – en partijen die weten in te spelen op veranderende consumentenbehoeften en nieuwe markttrends hun voorsprong behouden. Terwijl nieuwbouw tot een minimum is gereduceerd, investeren beleggers en ontwikkelaars fors in de revitalisering van bestaande centra. Dit betekent meer aandacht voor beleving, een diverse huurdersmix en de integratie van aanvullende functies zoals horeca, leisure, zorg en wonen. De huidige cijfers onderstrepen dat de Nederlandse retailmarkt zich ontwikkelt tot een speelveld waarin alleen de meest toekomstbestendige, dominante locaties succesvol zijn. Het is een markt waarin internationalisering, professionalisering en scherpe portefeuillestrategie centraal staan, met grootschalige winkelcentra als onmiskenbare motor van werkgelegenheid en economische dynamiek.