Zorginstellingen krijgen de komende jaren steeds meer problemen om het budget voor hun vastgoedportefeuille rond te krijgen. Vastgoedeigenaren verhogen de maandelijkse huurprijs vaak volledig in lijn met de inflatie, terwijl deze instellingen vanaf 2024 juist minder geld krijgen om hun huisvestingskosten te betalen. Er blijft dan te weinig geld over om te investeringen in goede huisvesting, waardoor de zorgkwaliteit aan bewoners gevaar loopt. Dit blijkt uit het nieuwste zorgmarktrapport van vastgoedadviseur Colliers.

De Nederlandse Zorgautoriteit berekent elke vijf jaar de vergoeding die instellingen krijgen voor hun vastgoed. De rentestand speelt hierin een belangrijke rol. Omdat de rente in 2018 tot 2023 gemiddeld op een laag niveau lag, daalt de vergoeding vanaf volgend jaar.

Geen ruimte voor investeringen
Door de lagere vergoeding hebben zorginstellingen te weinig geld om hun huisvestingskosten volledig te betalen. Voor een gemiddeld woon-zorgcomplex loopt het tekort tot 2028 op tot meer dan 29 euro per vierkante meter. Dit betekent dat een locatie met 30 woningen van 60 vierkante meter per woning, bijna 53.000 euro per jaar tekort komt.

Door het groeiende gat in de begroting hebben zorginstellingen steeds minder financiële ruimte om te investeren in de verduurzaming van de gebouwen of nieuwe projecten op te starten. Gezien de vergroeningsopgave en verdere vergrijzing is juist daar veel vraag naar.
Niets doen is geen optie
Bijkomend nadeel is dat de exploitatiekosten hoog blijven door het uitblijven van deze investeringen. Veel gebouwen gebruiken op dit moment nog veel gas en elektriciteit. Het is niet te verwachten dat de kosten hiervan snel omlaag gaat. Uiteindelijk krijgen ook de bewoners van deze instellingen de rekening gepresenteerd. Hoe ouder het gebouw, hoe lager de woonkwaliteit en dus het levensgeluk is.

“Niets doen is zeker gelet op de grote belangen geen optie”, zegt Eric Annaert, directeur maatschappelijk vastgoed. “Gelukkig zijn er oplossingen die deze cirkel kunnen doorbreken. Denk aan het actief beheren van de vastgoedportefeuille en het verder verbeteren van de indeling van het gebouw.”

Aantal bewoners staat centraal
De overheid financiert huisvesting in de zorgsector op basis van type zorg per client of bewoner en niet op het aantal vierkante meter. Door een betere indeling van het gebouw kunnen instellingen een hogere vergoeding per vierkante meter krijgen, waardoor zij de zorgexploitatie een stuk gezonder kunnen maken.

“De clustering van woongroepen met een mix van jong en oud in combinatie met meerdere type zorg op locatie leidt op iets langere termijn tot een efficiëntere inzet van verzorgden per bewoner”, aldus Annaert. Een andere oplossing ligt volgens hem in het creëren van een betaalbare en aantrekkelijke woon- en werkomgeving voor zorgpersoneel. Dit kan het tekort aan zorgpersoneel op korte termijn deels oplossen en maakt de sector minder afhankelijk van duurdere zelfstandigen.” Denk hier bijvoorbeeld aan het herintroduceren van de zusterflat.