De doorstart van 2025: een nieuw jaar, nieuwe keuzes
Met de feestdagen achter ons, staat de vastgoedsector opnieuw aan de start van een veelbelovend, maar
uitdagend jaar. In mijn vorige column, net voor kerst, benadrukte ik de complexiteit van de balans tussen
ambitie en realiteit in de sector. De verduurzaming van vastgoed, de druk op financiering en de noodzaak
tot meer samenwerking vormden toen al centrale thema's. 2025 biedt ons de kans om niet alleen te
reflecteren, maar ook daadkrachtig keuzes te maken. Laten we die kans grijpen.
Een scherpe focus op samenwerking
Als 2024 ons iets heeft geleerd, is het wel dat samenwerking tussen overheid, ontwikkelaars en financiers
meer is dan een mooie intentie. Het is een noodzakelijke voorwaarde.
De projecten RISE en Lumière in Rotterdam laten zien dat grote transformaties alleen haalbaar zijn met
een gezamenlijk gedragen visie. Maar laten we eerlijk zijn: de vertragingen door bezwaarprocedures en
complexiteit in besluitvorming tonen ook aan dat we nog niet efficiënt genoeg werken.
De vraag is daarom: kunnen we in 2025 écht een doorbraak forceren? Kunnen we sneller schakelen
zonder de belangen van duurzaamheid en kwaliteit uit het oog te verliezen?
Het antwoord hangt af van onze bereidheid om oude gewoonten los te laten en nieuwe
samenwerkingsvormen te omarmen.
Financiering: de onzichtbare hefboom
In december stipte ik aan hoe stijgende financieringskosten de sector onder druk zetten.
Begin 2025 lijkt die trend zich voort te zetten, en het is duidelijk dat toegang tot kapitaal een sleutelrol zal
spelen in de mate waarin verduurzaming en woningbouwprojecten van de grond komen. Slimme
financieringsmodellen, waaronder meer publieke-private samenwerking, kunnen de hefboom zijn die we
nodig hebben. Het wordt bovendien tijd dat we creatiever omgaan met bestaande vastgoedportefeuilles.
De transformatie
van Utrecht Central Plaza laat zien hoe bestaand vastgoed een tweede leven kan krijgen, maar veel
gebouwen met energielabel D of lager blijven achter. Een nationaal verduurzamingsfonds, gericht op
minder aantrekkelijke projecten, zou een katalysator kunnen zijn.
Logistiek en zorgvastgoed: kansen om te benutten
De logistieke sector blijft een kracht binnen de vastgoedmarkt. Met netcongestie als grootste uitdaging
ligt de oplossing deels in innovatieve energietechnologieën. Dit jaar zou de sector nog meer moeten
investeren in slimme netwerken en duurzame energieopslag om verdere groei mogelijk te maken.
Zorgvastgoed daarentegen heeft in 2025 geen tijd meer te verliezen. De vergrijzing versnelt, en het tekort
aan geschikte zorglocaties groeit. Overheden en marktpartijen moeten sneller schakelen om zorgvastgoed
betaalbaar en duurzaam te maken. Kan 2025 het jaar zijn waarin de eerste grote doorbraken worden
gerealiseerd?
Woningmarkt: kwaliteit boven kwantiteit
De woningcrisis blijft de grootste uitdaging. In 2024 was er sprake van duizenden woningen in de pijplijn,
maar hoeveel daarvan worden werkelijk gerealiseerd? Het nieuwe jaar vraagt om een verschuiving van de
focus: niet alleen bouwen, maar bouwen voor de lange termijn. Betaalbaarheid en duurzaamheid moeten
structureel bovenaan staan. Dit betekent keuzes maken, zoals prioriteit geven aan renovatieprojecten die
betaalbare huurwoningen toevoegen, in plaats van luxeappartementen.
Reflectie voor de sector
2025 biedt een kans om meer te doen dan enkel reageren op marktdruk. 2025 vraagt om visie, lef en een
lange termijnperspectief. De lessen van 2024 zijn duidelijk: zonder samenwerking, slimme financiering en
een focus op kwaliteit blijft de sector draaien in een cirkel.
Laten we dit jaar inzetten op écht vooruitgang. Niet alleen voor stenen, maar voor de mensen die erin
wonen, werken en leven. Laat 2025 het jaar zijn waarin we kiezen voor toekomstbestendige oplossingen.
Samen.
Fijne start van 2025!