Het gemak van online shoppen is onweerstaanbaar. Een paar klikken en de nieuwste gadget, dat hippe kledingstuk of een doos biologische boodschappen staan binnen een dag – soms zelfs binnen een paar uur – voor de deur. Maar terwijl consumenten genieten van het gemak, groeit de vraag: wie betaalt eigenlijk de échte prijs van dit online gemak?
De opkomst van e-commerce heeft niet alleen de retailsector op zijn kop gezet, maar stelt ook winkelvastgoedeigenaren en gemeenten voor grote uitdagingen. Terwijl fysieke winkels worstelen met dalende bezoekersaantallen, worden distributiecentra en bezorgdiensten steeds belangrijker. Maar de bezorging van al die pakketjes brengt ook een enorme milieubelasting met zich mee. Verkeersdrukte neemt toe, CO2-uitstoot stijgt en kartonnen dozen stapelen zich op in huishoudens.
Hier ontstaat een paradox: online winkelen lijkt duurzaam, want consumenten hoeven niet zelf met de auto naar de winkel. Maar de realiteit is anders. De eindeloze stroom van busjes die pakketjes bezorgen, vaak met halflege laadruimtes en retourzendingen die kilometers maken zonder dat iemand erover nadenkt, ondermijnt de vermeende duurzaamheid van e-commerce. Gratis retour sturen? Dat is niet gratis voor het milieu.
Winkelvastgoed kan hier een sleutelrol spelen. Terwijl ESG-doelen (Environmental, Social & Governance) steeds belangrijker worden voor beleggers en retailers, is er een kans om fysieke winkels en e-commerce duurzamer te integreren. Denk aan lokale pick-up punten in winkelcentra of stadslogistieke hubs waar klanten eenvoudig hun bestellingen kunnen ophalen, in plaats van thuisbezorging voor elke afzonderlijke order. Dit vermindert de verkeersdrukte én stimuleert winkelbezoek. Ook concepten zoals 'dark stores' of hybride winkels – waar consumenten zowel fysiek kunnen winkelen als online kunnen bestellen en ophalen – bieden een oplossing.
De toekomst van winkelvastgoed ligt niet in het blind vasthouden aan oude modellen, maar in slimme combinaties van fysieke en digitale retail. Winkelcentra kunnen herontwikkeld worden tot duurzame ontmoetingsplekken, waar winkels, horeca en logistiek samenkomen. Dit vergt investeringen, maar uiteindelijk ook een mindsetverandering bij zowel ondernemers als consumenten. Misschien moeten we als samenleving af van het idee dat bezorging altijd gratis en binnen een paar uur moet zijn.
Misschien is het tijd dat gemak en duurzaamheid hand in hand gaan. En misschien kunnen winkelcentra, met een slimme ESG-strategie, weer het kloppende hart van de retail worden – maar dan op een manier die past bij de wereld van morgen.